W ostatnim czasie Sąd Najwyższy wydał uzasadnienie do wyroku z dnia 26 października 2023 r. o syg. II CSKP 863/23 dotyczącego kredytów frankowych z celem mieszanym. Wyrok SN komentują media, a sami Frankowicze pytają o możliwości działania w przypadku, gdy cel kredytu był mieszany i częściowo związany z prowadzeniem działalności gospodarczej. Co dalej z Frankowiczami, którzy zawarli kredyt na cele związane z prowadzeniem firmy – czy mogą pozwać bank?
Uzasadnienie do wyroku SN w sprawie II CSKP 863/23
26 października 2023 roku Sąd Najwyższy wydał wyrok odnoszący się do kredytów frankowych przeznaczonych na cele mieszane. W uzasadnieniu do wyroku wskazał, że Kredytobiorca, który zawarł z bankiem umowę frankową na cele związanie z prowadzeniem działalności gospodarczej, nie posiada statusu konsumenta, a tym samym nie ma możliwości ubiegania się o stwierdzenie nieważności umowy kredytowej CHF w związku z występującymi w niej niedozwolonymi zapisami.
Wydany wyrok dotyczył sprawy małżeństwa, które środki wypłacone na podstawie zawartej umowy frankowej, mieli przeznaczyć na rozbudowę hotelu i zakup kolejnych, przynależnych działek. Dodatkowo część uzyskanych pieniędzy miała zostać przeznaczona na spłatę zobowiązań, bezpośrednio związanymi z prowadzoną działalnością. Sąd Okręgowy zajmujący się sprawą Frankowiczów wskazał, że środki z kredytu frankowego w prawie 97 proc. zostały przeznaczone na działania związane z prowadzeniem firmy. Podkreślił również, że w tym przypadku nie ma większego znaczenia, że współmałżonka Kredytobiorcy nie jest związana z prowadzeniem działalności. Warto jednak podkreślić, że opisana sytuacja jest wyjątkowa, a zdecydowana większość Kredytobiorców zaciągających kredyt CHF na cele mieszane, uzyskane środki przeznacza w większości na cele prywatne, a jedynie część na cele związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Prawnicy bronią Frankowiczów z kredytem na cele mieszane
Prawnicy zajmujący się sprawami frankowymi nie popierają w pełni uzasadnienia Sądu Najwyższego. Wskazują, że nie dokonał rzetelnej analizy sytuacji Kredytobiorców względem banku, który udzielał im kredytu. W opinii ekspertów Sąd Najwyższy z góry założył, że z uwagi na status przedsiębiorcy, konsument miał wiedzę dotyczącą ryzyka prawnego związanego z zawarciem umowy o kredyt CHF. W rzeczywistości sytuacja Frankowicza przedsiębiorcy była bardzo podobna jak ta u konsumenta, gdyż nie miał wpływu na kształt zawieranej umowy. Tak samo jak w przypadku Kredytobiorców zaciągających zobowiązanie na cele prywatne, przedsiębiorca frankowy mógł zawrzeć umowę w przedstawionej przez kredytodawcę wersji lub całkowicie zrezygnować z możliwości uzyskania kredytu. Prawnicy frankowi zaznaczają, że SN zrównał pozycję Kredytobiorców prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, których świadomość prawna jest dużo mniejsza z tymi, którzy zarządzają dużymi firmami i posiadają sztab prawników reprezentujących ich interesy.
Frankowicze-przedsiębiorcy. Czy sądy będą oddalały ich roszczenia?
Mimo stanowiska Sądu Najwyższego w sprawie o syg. II CSKP 863/23 prawnicy uspokajają posiadaczy kredytów frankowych zawartych na cele mieszane. Wskazują, że jeśli dominującym celem nie były działania związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, Frankwicze nie mają podstaw do obaw, że sądy będą odrzucać ich roszczenia. Co więcej ich pozycję umacnia wyrok TSUE w sprawie 570/21, który został wydany 8 czerwca 2023 roku. W swoim orzeczeniu Trybunał podkreślił, że Frankowicz, który uzyskał kredyt na cele mieszane posiada status konsumenta, jeśli uzyskane środki w większości przeznaczył na cele prywatne. W takiej sytuacji Kredytobiorca, który znajdzie w treści umowy niedozwolone zapisy, ma prawo żądać stwierdzenia nieważności umowy o kredyt CHF w oparciu o dyrektywę 93/13.
Kredyt mieszany z dominującym celem gospodarczym. Czy przedsiębiorcy mogą wygrać z bankiem?
Pośród Kredytobiorców posiadających kredyt we frankach nie brakuje tych, którzy zaciągnęli zobowiązanie głównie z myślą o założeniu lub rozwoju swojego przedsiębiorstwa. Czy ta grupa Frankowiczów ma jakiekolwiek szanse na unieważnienie umowy o kredyt CHF w związku z klauzulami abuzywnymi znajdującymi się w jej treści? Owszem, jednak nie w oparciu o wyroki TSUE odnoszące się do dyrektywy 93/13, a w oparciu o przepisy prawa krajowego. Frankowicz-przedsiębiorca, który chce unieważnienia swojej umowy frankowej powinien odnaleźć w jej treści zapisy niezgodne z ustawą o Prawie Bankowym lub sprzeczne z przepisami określającymi relację banku z przedsiębiorcą frankowym. W takim przypadku swoje roszczenia warto oprzeć o uchwałę SN z dnia 28 kwietnia 2022 r., która wskazuje na możliwości kwestionowania nieuczciwych umów przez Frankowiczów-przedsiębiorców.
